از متن کتاب:
هر پرهیزکاری گذشته‌ای دارد و هر گناهکاری آینده‌ای. پس قضاوت نکن.
معرفی کتاب:
کتاب "شیاطین"(1872) با نام فرعی "جن زدگان" اثر "فئودور داستایوسکی"(1821-1881) رمانی است در سبک رئالیسم که به داستان کنش و تندروی‌های طرفداران احزاب سیاسی روسیه در زمان نگارش داستان می‌پردازد. "داستایوسکی" هیچ‌کدام از احزاب را به طور ویژه مورد بحث قرار نمی‌دهد و هیچ کدام را هم استثناء نمی‌کند. بلکه در تلاش است تا با ترسیم
پیروان احزاب در برابر رنج‌کشیدگان که شامل مردم عادی و کارگران می‌شود، تصویری از تقابل حقیقت رنج و مسخ صورت انسانی در نتیجه نظریه پردازی‌های سیاسی ارائه کند.
داستان کتاب:
"شیاطین" بر اساس داستانی واقعی در سال "1869" نوشته شده‌است. در اواخر دهه 1860 سلسله ناآرامی‌های سیاسی در نتیجه فعالیت‌های احزاب دانشجویی تحت تاثیر عقاید لیبرال و انقلاب در اروپا، روسیه را فرا گرفت. در سال 1869 یکی از دانشجویان به دلیل برخی اختلاف نظرها توسط همفکران و هم حزبی‌های خودش به قتل رسید. این واقعه شوکه کننده زمینه‌ساز نگارش این رمان شد. رمانی که با ترسیم قتل یک جوان به دست همفکرانش، نقاب از چهره تاثیرات احزاب و سیاست‌بازی‌های آنان بر می‌دارد و به یکی از اولین هشدار‌های خطر ظهور حکومت‌های خودکامه در آینده‌ای نه چندان دور بدل می‌شود.
مقایسه و تحلیل:
رفتار غیر انسانی وصف شده در کتاب، حاصل تسخیر ایدئولوژی‌ها و مسخ انسان به موجودی بدون تفکر است که همچون جن‌زده‌ای بدون آنکه بیندیشد، دست به اعمالی می‌زند که هیچ سنخیتی با ذات انسانی او ندارد. انسانی که برای به دست آوردن آزادی و عدالت خود را محق به انجام هر عملی می‌داند. چنین انسانی به عروسکی بدل می‌شود که تنها در جهت اهداف و اغراض سیاسی و نظریه پردازی‌های روی‌ کاغذ عمل می‌کند و زندگی واقعی را به سیاهچاله‌ای هولناک از پلیدی بدل می‌سازد. این تصویر یادآور نمایشنامه فوق‌العاده "صالحان" اثر "آلبرکامو" در نشان دادن بروز رفنارهای متفاوت در نتیجه مواجهه با ضرورت‌های سیاسی و انواع نگرش‌های گوناگون به مقوله عدالت و آزادی است. نمایشنامه‌ای که به شکلی هنرمندانه همچون رمان "داستایوسکی"، تصویر چهره انسانی را در مقابل انسان تسخیر شده به توسط چنگال اهریمنی احزاب تندرو را نشان می‌دهد.