از متن کتاب:
بوا شوور نمی‌شه. تو همه کس من بودی. هم بوام بودی و هم برادرم بودی. من دیگه به غیر از تو، تو این دنیا هیچکی را ندارم. اگه تو نباشی می‌میرم.
معرفی کتاب:
کتاب "تنگسیر"(1342) اثر "صادق چوبک"(1295-1377)، رمانی است در سبک رئالیسم، پیرامون مردی دادخواه که در زمانه بی‌عدالتی و ناحقی سر به شورش برداشته تا مگر خودش حق خود را بگیرد. تصویری تامل‌برانگیز از مقدس‌نمایان ریاکار و زیاده‌خواهان پشمینه پوش که در لباس قانون و شرع و با وعده قضاوت خدا به تضییع حقوق دیگران می‌پردازند.
داستان کتاب:
"تنگسیر" داستان مردی شریف است ملقب به "شیر محمد" که نیمی از سرمایه زندگیش را که حاصل سالها کار سخت بوده را به شخصی می‌دهد تا با آن کار کرده و از این طریق ثروتش را بیشتر کند؛ برای این کار سه نفر از اشخاص سرشناس و معتمد شهر از جمله روحانی شهر نیز پادرمیانی می‌کنند. حال که مدت‌ها از موعد بازپس دادن پول و سود آن گذشته "شیر محمد" درمی‌یابد که آن چهار نفر از ابتدا قصد فریب او و به چنگ آوردن پولش را داشته‌اند و حال نیز به هیچ نحو حاضر به بازپس‌دادن پول وی نیستند.
"شیر محمد" که خود را فردی مال باخته و ساده لوح در نظر اهالی شهر می‌بیند، بر آن می‌شود تا حال که قاضی و روحانی شهر به جای احقاق حق به پایمال کردن حقوق دیگران می‌پردازند، خودش، حق خود را بگیرد.
مقایسه و تحلیل:
"تنگسیر" با روایتی تام و تمام از زندگی حقیقی، نشان‌دهنده سه گروه از اشخاص در جامعه‌است:
اول عده‌ای که به مدد مقام و لباسشان و با سوء استفاده از جهل عامه افراد به نام دین و از مجرای قانون به منفعت طلبی می‌پردازند و در برابر دادخواهی افراد با توسل به معذورات قانونی و حواله کار اشخاص به قضاوت خداوند از مسئولیت خود شانه خالی می‌کنند.
دوم عامه افراد جامعه‌ هستند که با تن سپردن به اشاعه عامدانه جهل در جامعه، چنان دچار رخوت و انفعال شده‌اند که در برابر هر گونه ناحقی تنها خداوند را مجاز به دادگری می‌دانند و خود از پیگیری کارشان عاجزاند. افرادی که با سکوت خویش از منفعت طلبی عده‌‌ای دیگر حمایت می‌کنند و همه این‌ها را به جهانی دیگر موکول می‌کنند.
سوم اشخاص اندک و انگشت شماری مانند "شیرمحمد" هستند که با دیدن این بی‌عدالتی‌ها سر به عصیان بر می‌دارند و حرکتی را آغاز می‌کنند که هر انسان زنده و حق طلبی بر آن مهر تایید می‌زند. اشخاصی که مسیر عدالت‌خواهی و حق‌طلبی را می‌پیمایند و در این راه حتی برای شرافتشان حاضر به فدای جان خویش نیز هستند.
از جمله دیگر آثار "صادق چوبک" می‌توان به "انتری که لوطیش مرده بود"، "توپ لاستیکی" ، "چراغ آخر"، "خیمه شب بازی"، "روز اول قبر" و "مهپاره" اشاره کرد‌.