این کتاب با اتکا بر اسناد عمدتاً منتشر نشده، روایتی از تاریخ تاکنون نانوشته زندگی مستمندان در عصر پهلوی طی فاصله زمانی اردیبهشت ۱۳۰۹ تا یکم شهریور ۱۳۲۰ به دست می دهد: برشی از زندگی گدایان و ولگردان و عجزه و ارامل و بینوایان و بی خانمانان و در راه ماندگان و بیکاران فقیر و یتیمان بی کس و مجانین بی سرپناه و کوچندگان تهی دست و سالمندان بی چیز و از کارافتادگان بی بضاعت. نویسنده در پی تاریخ نگاری اجتماعی با رویکرد تاریخ از پایین سنت مسلط میان مورخانی را به پرسش می گیرد که انواع کامیابی ها و ناکامی ها در قلمروهای گوناگون جامعه طی دوره پادشاهی رضاشاه پهلوی را بیش از هر کس و هر چیز به شخص پادشاه نسبت می دهند و متقابلاً فاعلیت های فراموش شده انواع فرودستان در دگرگونی های اجتماعی را کماکان در طاق نسیان می نهند منحنی فراز و فرود فاعلیت مستمندان در خلال پاسخ هایی ترسیم می شود که نویسنده از بطن انبوهی از اسناد برای پرسش های زیر فراهم می کند رسیدگی های دیوان سالاران به مستمندترین مستمندان طی دهه ۱۳۱۰ چه کم و کیفی داشت؟ در پایتخت چگونه بود و در ولایات چگونه؟ چه عاملیت ها و فاعلیت هایی در کم وکیف رسیدگی دیوان سالاران به مستمندترین مستمندان طی دهه ۱۳۱۰ نقش داشتند؟ چرا طی دهۀ ۱۳۱۰ مستمر بر تعداد چنین اشخاصی در شهرهای بزرگ افزوده میشد؟ پدیده مستمندی طی این دوره دچار چه نوع دگردیسی هایی شد؟ چرا دیوان سالاران در مقطعی بیشترین حد از رسیدگی ها به مستمندترین مستمندان را در دستورکار قرار دادند؟ چرا رسیدگی ها در مقطعی دیگر به حضیضی تاریخی نزول کرد؟ نویسنده با حرف شنوی محتاطانه و منتقدانه از انبوه داده های خُردی که آهسته آهسته و ذره ذره در اسناد یافته است، چارچوب تحلیلی کلانی برای ترسیم کشاکش مستمندان و دیوان سالاران طی دهه ۱۳۱۰ به دست میدهد